Bilişim teknolojileri ile endüstri faaliyetlerini bir potada
eriten endüstri 4.0'ın bir ürünü olan yapay zeka nedir? Günün birinde dünyayı
ele geçirebilir mi? İnsandan daha zeki insansı robotlar mı? Günün birinde
dünyayı ele geçirecek makineler mi? Onlardan tedirgin mi olunmalı yoksa
gelişmeleri desteklenmeli mi? Uzmanlara göre yapay zeka alanında çok önemli
gelişmeler kaydedildiği doğrudur. Ancak şu aşamada göründüğü kadarıyla onların
insanları atlatması söz konusu değildir. Çünkü yapay zeka da en nihayetinde bir
insan ürünü olarak tasarlanmıştır.
Dolayısıyla onun
faydalı ya da zararlı olarak kodlanmasının da onun nasıl programlandığına bağlı
olduğu söylenebilir. Konuşma, anlama, çeviri yapma gibi konularda bilgisayarlar
henüz mükemmel hale gelmemiştir. Ancak mükemmel olmamaları da elbette
olamayacakları anlamına gelmektedir. Bu hedefe yönelik önemli çalışmalar hız
kesmeden sürmekte. Uzmanlarca yapay zekanın gündelik hayattaki yerinin yıllar
içinde katlanarak artacağı düşünülüyor.
Yapay Zekanın İnsanı Geride Bırakması Mümkün Mü?
Kendisini zekasıyla
tanımlayan ve bu sayede diğer canlılardan ayrıldığına inanan insanın zeka
konusunda hassas olduğu bir gerçektir. Homo sapiens dünyaya zekasıyla
hükmederken bir rakip istemeyecektir.
Yapay zekanın insanların
algısındaki şekillenmesinde bilim kurgu filmlerinin de büyük etkisi vardır.
Ancak bu yanılgıyla yapay zekayı mutlak olarak kudretli bir şey gibi
değerlendirmek yanlıştır. Yapay zekalar bütün alanları hakimiyeti altına alacak
değildir.
Onlar da esasında
insanlar gibi çeşitli alanlarda uzmanlaşacaklardır. Aslında yapay zeka yeni bir şeymiş gibi görünse
de, teknoloji tarihi boyunca bunun irili ufaklı örnekleriyle
karşılaşılmaktadır.
Endüstri 4.0 ve Gelişmiş Ülkeler
Endüstriyel,
otomasyon robotları hayatımıza 1950'lerde girdi. Bunu ilk geliştiren firmanın
sloganı ise yapay zeka bugün farklı bir bakış geliştirilmesini sağlayabilir.
"Biz insanı kendisini tekrar eden ve zeka gerektirmeyen işlerden
kurtaracağız." Dolayısıyla bugün, hemen hemen her fabrikada en az bir
robot çalışmaktadır.
Bugünün farkı, bu
robotlar artık öğrenebilen robotlar haline geldi. Bir mühendise dahi ihtiyaç
duyulmadan iş görülmeye başlandı. Basit makinelerden buraya kadar gelen süreç
aslında teknoloji tarihinin sürecidir. Bu tarih, insanı artık avcı toplayıcı
olmaktan çıkaran süreçtir. Aynı zamanda bu süreç, modern insanı yaratan
süreçtir. Bundan sonraki süreçte daha başka noktalar üzerinde durulması
gerekmektedir.
Endüstri devriminden
bu yana ilk defa dünya tarihinde yenilenen bir şey vardır. Fabrikalar tekrar
ucuz iş gücü olan yerlerden, büyük pazarların olduğu yerlere gelmekte. Örneğin
büyük Alman markaları, Amerikan markaları Asya'dan, Çin'den çekilmişlerdir.
Çünkü bu tür ülkelerin üretim için artık çok pahalı hale geldiği kabul
ediliyor.
Sadece 2018 yılında
Çin, iki yüz elli bin robot üretti. Bu robotlar ülkesinde çalışması için
üretildi. Çünkü Çinli işçiler pahalı gelmeye başladı. Bununla birlikte Türkiye,
vasıfsız işçi kullanımında dünya ikincisi konumundadır. Türkiye'nin iş gücünün
yaklaşık yüzde elli birini otomasyon çağına kaptırabileceği öngörülüyor.
Gündem maddelerinde
güncel olarak Türkiye taşeron işçilerin statüsünden bahsetmekte ancak bir gün
onlara gerek duyulmayan bir dünyaya uyanılabilir. Türkiye insanının asıl
eğilmesi gereken hususun da bu olduğu düşünülüyor. Vasıfsız işçiler nasıl
vasıflı hale getirilebilir? Türkiye özelinde sorulan bu sorular işte bugün
bütün gelişmiş ülkelerin üzerine eğildiği sorulardır. Bu da ancak endüstri 4 sürecine dahil olmakla
mümkündür.
Robot Üreten Robotlar
Bu gelişmiş teknoloji
içerisinde robotlar öğreniyor. Programları sayesinde öğrendiklerini de
yapıyorlar. Ancak bir de robot üreten robotlar gerçeği vardır. Yani fabrikada
çalışacak robotları da artık robotlar üretmekte. Aktüel dünyada her insanın
çalıştığı işi sevdiği için yapamayacağı gerçek bir problemdir.
Hatta çoğunlukla
insanlar maaş almak için çalışırlar. Bu dengede eğer maaş için iş yapma durumu
yüksekse o işi yapay zekanın üstleneceği bekleniyor. Eğer yapılan işin tarifi
kolayca yapılabiliyorsa, o işi üstlenecek bir yapay zeka önünde sonunda ortaya
çıkacaktır. Bu muhasebeden tıp bilimine kadar böyledir. Bugün yapay zekanın en
büyük nimetleri de tıp alanında kullanılmaktadır.
Sonuç olarak günün
sonunda bakılması gereken bir şey vardır. Yapılan her iş devralınabilir. Ancak
insan bunun üzerinde düşünmek durumundadır. Bu yapılan işe gerçekten isteyerek
mi yapılıyor? Öte yandan insan ne için çalışır? İhtiyaçlarını karşılamak ve
alım gücü kazanmak için. Fakat bugün, satın alınan 50 lira değerindeki bir
ürünü düşünüldüğünde yarın bu ürünü 10 liraya satabilecek biri olması
ihtimalinin sonuçları endüstri 4.0'dır.
Bu noktada çalışma
süreleri ve ihtiyacı da muazzam derecede azalacaktır. Otomasyon çağında artık
yapay zekalar bu yönleriyle tartışılmak durumundadır.
Yorumlar
Yorum Gönder